TİROİD BEZİ KANSERLERİ VE CERRAHİ YAKLAŞIM
Öncellikle bu bölümde sizelere tiroid bezi yeri, yerleşimi ve görevi hakkında bilgiler vereceğim. Arkasından bu bez içinde oluşankanserlerden bahsedeceğim ve son olarakta bu tümörlerin tedavisi hakkında bilgi vereceğim.
TİROİD BEZİ
Boynumuzda, ortta hatta soluk borusunun hemen önünde, gırtlağımızı oluşturan halk arasında adem elmeası denen kıkırdağın hemen altında yerleşmiştir. Sağ ve sol olmak üzere iki ayrı lobdan oluşur, bu loblarlar orta hatta soluk borusu önünde birbiriyle bağlıdır. Her bir lobun boyuttu cevizden biraz daha büyüktür. Tiroid bezinin aşırı büyümesine Guatr hastalığı denilir.
Tiroid bezinde T3 ve T4 dediğimiz hormonlar üretilir. Bu hormonlar bütün vücudumuzun metabolizması üzerine etkilidir. Bu hromonlar üzerine çalışanbölüm Endokrinoloji denilir. Bu hormonların önemini anlatan bir örnek vermeke gerekirse gebelik sırasında annede bu hormonlrın ekskliği, bebekte zeka geriliği ile birlikte birçok gelişimsel bozukluğa sebep olur. Bu hormonların salınımını TSHdediğimiz beyinde hipofiz bezinden salınan başka bir hormon düzenler.
T3 ve T4 hormonları az salgılandığında hipotiroidizm. Bu hormonlar çok salgılandığında hipertiroidizm denilen hastalıklar oluşur.
Bazen vücudumuz tiroid bezimize reaksiyon verir (otoimmün reaksiyon), tiroid bezine karşı oluşan antikorlar tiroid bezinin iltihaplanmasına sebep olur bu durumaTiroidit hastalığı denir. Hasimato tiroiditi bu hastalıklardan biridir.
Tiroid Bezi Kanserleri
Tiroid bezi içerisinde bulunan nodüllerin hepsine verilen genel ad tümördür. Kadınlarda tiroid tümörleri daha sık olarak görülür. Bu tümörün kötü huylu olması durumuna verilen isim kanserdir. Tiroid bezi kanserleri çok nadir görülmez özellikle iyot eksikliği bulunan bölgelerde, tiroid bezi boyut büyümesi ve içinde nodüller oluşumu daha sık görülür. Bunların kansere dönüşümü ise radyasyona maruziyet varsa kolaylaşır.
Tiroid kanserleri papiller, foliküller, medüller ve anaplastik kanser olmak üzere dört başlıkta incellenir.
Papiller ve foliküller kanserler daha sık görülmektedir, iyi differansiye tiroid kanseri denilen bu gruptakiler erken tanı ve uygun tedavi ile normal yaşamlarına devam edebilir.
Tiroid kanserlerinin en sık bulgusu şişliktir, daha nadir ses kısıklığı yutma zorluğu, öksürükte yapabilir. Ancak genelde teşhisleri kontrol amaçlı yapılan ultrason ile konulur. Tiroid ultrasonu ile ortaya konulan her nodül %10 oranında kanser riski taşır, bunun belirteçleri ultrasonda farkedilebilir. Şüpheli bir nodülle yapılan ince iğne biyopsisinin patolojik incelenmesi ile tiroid kansei teşhisi konulur.
Medüller ve anaplastik kanserler daha az görülür ancak genellikle seyirleri kötüdür ve ölümle sonuçlanabilir.
Tiroid kanserinde tedavi
Tiroid kanserinde tedavinin en önemli kısmı kanserli lobun veya bütün tiroid dokusunun alınmasıdır. Bunun kararını tümör boyuttu yerleşimi, tipi gibi kriterler belirler ancak doktorunuzun ve sizin tercihinizde bu noktada tedavide önemlidir.
Ayrıca bazı hastalarda boyundaki lenf bezlerine yayılım olabilir, bu dokularında uygun şekilde çıkarılması gerekir, bunun için bazen boyun disseksiyonudediğimiz boyun yan bölgelerindeki lenf bezlerinin topluca çıkarılmasıda gerekebilir.
Bu tedavileri takiben hastalar düzenli takibe alınır. Ayrıca bu tedavi sonucunda ortaya çıkan patolojik verilere göre bir grup hastaya radyoaktif iyot tedavisi (atom tedavisi) gerekir. Bunun açılımı; radyasyon yüklenmiş iyotun vücuda verilerek iyot tutan kanserli dokuların yok edilmesidir.
Tiroid ameliyatı ile vücuttaki bütün tiroid dokusu alınmışsa bu hormonu yerine koymak için hastanın ömür boyu düzenli tiroid ilacı alması gerekmektedir. Tiroid ameliyattında önemli iki komplikasyondan birincisi ses bantlarımıza hareketini veren sinirin zarar görmesi, bu sinir he iki tarafta tiroid bezinin hemen altında yerleşmiştir, bu komplikasyondan kaçınmak için sinir monitorizasyonuyapılmaktadır, gerçekleşirse ses kısıklığı ile sonuçlanır. Tek taraflı ses teli felci olduğunda, ses teline dolgu enjeksiyonları, ses terapisi eğitimi ile düzelme sağlanabilir.
Diğeri komplikasyon ise tiroid bezine yapışık bulunan paratiroid bezleriin zarar gömesidir, nadiren zarar görür ancak bu durum oluşursa PTH hormonu eksikliği olur, hastanın ayrıca tiroid hormu dışında düzenli ilaç tedavisi kullanmasını gerektirir.
Tiroidektomi ameliyatlarından görsel örnekler.
